ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΧΡΗΣΙΜΕΣ  ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ  ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΓΛΩΣΣΑΣ

1.    Κατά την προσέλευση στο εξεταστικό κέντρο να έχετε μαζί σας: το δελτίο εξεταζομένου, την αστυνομική σας ταυτότητα ή διαβατήριο, δύο στυλό ίδιου χρώματος (μπλε ή μαύρο), ένα μολύβι, γόμα, νερό ή αναψυκτικό. Απαγορεύεται το blanco  και τα κινητά τηλέφωνα.

2.    Μην προσπαθείτε να επαναφέρετε και να ανακαλέσετε στο μυαλό σας την ύλη του μαθήματος ή κάποια χωρία αυτής. Αυτό σας προκαλεί μεγαλύτερο άγχος και επιτείνει την ανασφάλειά σας. Χαλαρώστε και προσπαθήστε να ηρεμήσετε. Μόλις καταπιαστείτε με κάποιο ζήτημα και υπάρξει η μέγιστη δυνατή αυτοσυγκέντρωση η ανἀκληση της μνήμης είναι πιο εύκολη.

3.    Τις τελευταίες ημέρες προ των εξετάσεων κάντε επαναλήψεις σε αυτά που έχετε ήδη διαβάσει. Εστιάστε περισσότερο σε θέματα και στοιχεία της ύλης που δεν θυμάστε πολύ καλά. Να θυμάστε ότι δεν υπάρχουν SOS θέματα. Εφόσον έχετε προετοιμαστεί σωστά και έχετε διδαχθεί τον τρόπο αντιμετώπισης των ερωτήσεων ή επίλυσης των ασκήσεων, δεν πρέπει να φοβάστε κανένα ζήτημα ή ζητούμενο.

4.    Σχετικά με το πρώτο μάθημα της ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΓΛΩΣΣΑΣ θα πρέπει να επισημάνουμε τα εξής :

-      Ο μαθητής, αφού λάβει τα θέματα, διαβάζει πρώτα προσεκτικά όλα τα ζητούμενα και μετά απαντάει σε αυτά, κατά προτίμηση,  με τη σειρά που του δίνονται. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ξεκινήσει τις απαντήσεις του με το πρώτο ζητούμενο του θέματος, το μέρος (Α) που αφορά στην περιληπτική απόδοση του νοήματος του κειμένου που του δίνεται, διότι η πλήρης κατανόηση του κειμένου και η συνακόλουθη συγγραφή της περίληψής του απαιτεί διαύγεια σκέψης, καθαρό νου. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο χρειάζεται να αφιερώσει αρκετό χρόνο (45 λεπτά περίπου) στην επεξεργασία του κειμένου και στη συγγραφή της περίληψης, ακολουθώντας τη διαδικασία που έχει διδαχθεί (ποτέ δεν εφαρμόζονται σε εξετάσεις νέοι τρόποι προσέγγισης του θέματος!). Καλό, ίσως, θα  είναι το ζητούμενο αυτό να γραφθεί πρώτα στο πρόχειρο και αφού διορθωθεί και μετρηθούν οι λέξεις, ώστε να μην παραβιαστεί το όριο που τίθεται, τότε να μεταφερθεί στις απαντήσεις. Είναι το μόνο ζητούμενο που εξαιτίας της μικρής έκτασής του (100 περίπου λέξεις) ο μαθητής πιθανόν να μπορεί (δηλαδή να προλαβαίνει χρονικά) να το «δουλέψει» πρόχειρα και μετά να το καθαρογράψει.

Α) Προσέχουμε τη δομή του κειμένου και αν πρόκειται για κείμενο λογοτεχνικό ή κείμενο που βρίθει σχημάτων λόγου. Θα πρέπει στη περίληψη να αποσυμβολίσουμε κάποιες μεταφορικές έννοιες και να τις αποδώσουμε κυι0ρλεκτικά (τι εννοεί ο/η συγγραφέας). Επίσης δεν θα προσκολληθούμε σε κάποιες λέξεις άγνωστες (ίσως) ή κάποιες φράσεις με στριφνό νόημα. Η ουσία στην περίληψη είναι να αποδώσουμε γενικά τα βασικά σημεία της κάθε παραγράφου, δηλαδή το γενικότερο νόημά της.

Β) Εἀν το κείμενο αρχίζει με την παράθεση κάποιου γεγονότος, μπορούμε στην περίληψη να αρχίσουμε με τη φράση ( Με αφορμή το….), στη συνέχεια γράφουμε την εισαγωγική φράση και μετά το θέμα του κειμένου. Τα παραδείγματα δεν τα αναφέρουμε, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη φράση ( Ο συγγραφέας παραθέτει συγκεκριμένα παραδείγματα για …) και γράφουμε πού αναφέρονται αυτά.

Γ) Οι προτάσεις της περίληψης πρέπει να έχουν αλληλουχία και συνοχή. Όχι κατάχρηση διαρθρωτικών λέξεων. Μπορούμε σε μία περίοδο λόγου να ενσωματώσουμε τις ιδέες δύο ή τριών παραγράφων, εφόσον έχουν κοινό νοηματικό κέντρο.

-  Αφού ολοκληρωθεί η απάντηση στο Α΄ ζητούμενο, γεγονός που σημαίνει ότι ο μαθητής έχει ήδη μελετήσει σε βάθος και έχει επεξεργαστεί το κείμενο που του δόθηκε, είναι πλέον σε θέση να απαντήσει στα ζητούμενα του Β΄ μέρους, το οποίο αξιολογείται με 35 μονάδες, αριθμός μονάδων σχεδόν ανάλογος με αυτόν της αξιολόγησης του Γ΄ μέρους που αφορά στο γραπτό της Έκθεσης.  Ο χρόνος που αφιερώνεται στις απαντήσεις αυτού του μέρους είναι περίπου 45 λεπτά. Ιδιαίτερη προσοχή στο Β΄ μέρος πρέπει να δοθεί στο ζητούμενο- ερώτημα που αφορά στην ανάπτυξη παραγράφου (συνήθως είναι το Β1 ζητούμενο), γιατί το ζητούμενο αυτό τα τελευταία χρόνια αξιολογείται με περισσότερες από 10 μονάδες ( μπορεί βεβαίως να τεθεί ερώτημα ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ αντί για την ανάπτυξη παραγράφου). Σε κάθε περίπτωση η παράγραφος απαιτείται να είναι επιμελημένη, τεκμηριωμένη και η δομή της να είναι πλήρης. Αυτό σημαίνει ότι τα δομικά στοιχεία της παραγράφου (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες/σχόλια, κατακλείδα) πρέπει να είναι ευδιάκριτα και ο τρόπος ανάπτυξής της πρέπει να είναι συγκεκριμένος. Συνηθέστεροι τρόποι ανάπτυξης παραγράφου είναι η αιτιολόγηση και το αίτιο-αποτέλεσμα, καθώς οι τρόποι αυτοί συνιστούν επιχείρημα (εκτός αν στο ερώτημα- ζητούμενο αναφέρεται συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο πρέπει να αναπτυχθεί). Στην ανάπτυξη παραγράφου ο μαθητής, φυσικά, δεν πρέπει να γράψει όλα όσα ξέρει για το θέμα που του δίνεται. Αντιθέτως, πρέπει να εκθέτει μία συγκεκριμένη, δεδομένη, ειδική θέση την οποία αναπτύσσει σε βάθος. Με λίγα λόγια, ο μαθητής  καλείται να επιχειρηματολογήσει, σαν να συμμετείχε σε μία συζήτηση που του ζητείται να εκφράσει τη γνώμη του για κάτι συγκεκριμένο και όχι να παρουσιάσει πλήρως όλες τις πτυχές ενός θέματος.

- Όσον αφορά στα υπόλοιπα ζητούμενα του Β΄ μέρους, απαιτείται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις διατυπώσεις των ερωτημάτων- ζητουμένων. Γιατί, αν για παράδειγμα το ερώτημα- ζητούμενο έχει διατυπωθεί ως εξής: «Να αναγνωριστεί ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου», τότε η χρήση ενικού αριθμού («ο τρόπος ανάπτυξης παραγράφου») στη διατύπωση προσανατολίζει το μαθητή και του φανερώνει ότι ο τρόπος ανάπτυξης που του ζητείται να αναγνωρίσει είναι ένας και μοναδικός. Διαφορετικά, το ζητούμενο θα είχε διατυπωθεί ως εξής: «Να αναγνωριστούν οι τρόποι ανάπτυξης της παραγράφου», όπου σε αυτή την περίπτωση γίνεται φανερό από τη χρήση του πληθυντικού αριθμού («τρόποι ανάπτυξης») ότι οι τρόποι ανάπτυξης είναι τουλάχιστον δύο. Σε καμία περίπτωση ο μαθητής δεν πρέπει να βιάζεται! Αντιθέτως, πρέπει να διαβάζει προσεκτικά τα ερωτήματα, ώστε να είναι σίγουρος ότι απαντάει ακριβώς σε όλα όσα του ζητούνται. Συχνά λάθη που σημειώνονται είναι ο μαθητής να απαντάει σε ένα σκέλος του ζητουμένου (γιατί ίσως από το άγχος και τη βιασύνη του δεν διάβασε ή δεν κατάλαβε ότι το ερώτημα είχε και άλλο ζητούμενο/σκέλος) ή να παρερμηνεύει, να παρανοεί κάποιο σκέλος του ζητούμενου ερωτήματος.  Χαρακτηριστικά τέτοια λάθη είναι τα ακόλουθα: να ζητείται να εντοπιστούν ο τρόπος και τα μέσα πειθούς και ο μαθητής να αναγνωρίζει μόνο τον τρόπο πειθούς, να ζητείται να γραφούν προτάσεις και ο μαθητής να γράφει περιόδους, να ζητείται να σχηματιστούν νέες λέξεις από το β΄ συνθετικό κάποιων λέξεων και ο μαθητής να σχηματίζει λέξεις από το α΄ συνθετικό των λέξεων, να ζητείται να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης ορισμένων περιόδων και να δικαιολογηθεί η χρήση της και ο μαθητής απλά να αναγνωρίζει τη σύνταξη χωρίς να δικαιολογεί, γιατί επιλέχτηκε αυτό το είδος. Γι’ αυτό απαιτείται ο μαθητής να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη διατύπωση των ερωτημάτων!  Πέρα από αυτά, ο μαθητής πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός και στις λεξιλογικές ασκήσεις. Η πιο συνηθισμένη λεξιλογική άσκηση είναι η αντικατάσταση ορισμένων λέξεων του κειμένου με άλλες λέξεις συνώνυμες ή αντώνυμες. Σε αυτή την περίπτωση ο μαθητής πρέπει να γράψει τα συνώνυμα και τα αντώνυμα  στον τύπο που του δίνονται. Σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει το μέρος του λόγου. Οι λέξεις πρέπει να δίνονται στην ίδια πτώση, στο ίδιο γένος, στον ίδιο αριθμό, στο ίδιο πρόσωπο, στον ίδιο χρόνο.

Προχωρώντας στο Γ΄ ζητούμενο (για τη συγγραφή του οποίου πρέπει να αφιερωθεί περίπου μιάμιση ώρα), ο  μαθητής αρχικά διαβάζει και ξαναδιαβάζει προσεκτικά το θέμα που του δίνεται. Εντοπίζει τα ζητούμενα του θέματος, τα οποία συνήθως είναι δύο. Προσοχή απαιτείται στη ορθή κατανόηση των ζητουμένων, ώστε να μην υπάρξουν παρανοήσεις. Εάν η διατύπωση ενός ερωτήματος είναι περίπλοκη, την απλοποιούμε νοηματικά, ώστε να διακριβώσουμε επακριβώς τι πρέπει να απαντήσουμε.( ΑΙΤΙΑ, ΑΙΤΙΕΣ, ΛΟΓΟΙ, ΣΗΜΑΣΙΑ, ΑΞΙΑ, ΑΠΑΞΙΑ, ΠΡΟΣΦΟΡΑ, ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΒΛΑΒΕΣ, ΚΙΝΔΥΝΟΙ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ, ΤΡΟΠΟΙ, ΜΕΤΡΑ, ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ, ΛΥΣΕΙΣ, ΔΡΑΣΕΙΣ, ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ, ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ, ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ). Προσοχή απαιτείται σε ζητούμενα με διττή αναφορά (π.χ. Συνέπειες βίας στο άτομο και στην κοινωνία). Γράφουμε ξεχωριστά για το άτομο και ξεχωριστά για την κοινωνία.  Παράλληλα, ο μαθητής εντοπίζει την επικοινωνιακή περίσταση (εισήγηση, άρθρο, επιστολή, δοκίμιο κλπ). Η επικοινωνιακή περίσταση θα καθορίσει τον πρόλογο, το ύφος και τη γλώσσα του κειμένου του. Στη συνέχεια κρίνεται αναγκαίο ο μαθητής να καταγράψει σύντομα (έστω και μονολεκτικά) στο πρόχειρο τις ιδέες του σε ένα πλάνο/σχεδιάγραμμα. Το πλάνο θα τον βοηθήσει να ιεραρχήσει τις ιδέες του, να τις οργανώσει σε παραγράφους, να προσδώσει συνοχή και συνεκτικότητα στο κείμενό του, να αναπτύξει ισομερώς και επαρκώς τα ζητούμενα, να αποφύγει τις επαναλήψεις και να μην υπερβεί το όριο των λέξεων. Μετά το πλάνο, ο μαθητής προχωράει στη συγγραφή του κειμένου του.

Κάθε ιδέα που έχει καταγραφεί στο πρόχειρο διατυπώνεται με ορθό τρόπο ως μία θεματική πρόταση και την αναπτύσσουμε θέτοντας αναλόγως ερωτήματα ( τι σημαίνει – επεξηγούμε και αναλύουμε, γιατί, συνεπώς, πώς, με ποιες προϋποθέσεις). Χρησιμοποιούμε μεταβατική παράγραφο και διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις.

 Μόλις ολοκληρώσει το γραπτό του, το ελέγχει συνολικά, δηλαδή ελέγχει προσεκτικά όλες τις απαντήσεις του. Ο έλεγχος αφορά τόσο στα τυχόν ορθογραφικά, εκφραστικά λάθη όσο και στις πιθανές αβλεψίες, όπως αν απαντήθηκαν όλα τα ζητούμενα. Τέλος, καλό είναι να σημειωθεί ότι ο μαθητής πρέπει να προσέχει το γραφικό του χαρακτήρα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ο μαθητής πρέπει να γράφει καλλιγραφικά(!),  αλλά ότι το κείμενό του πρέπει να είναι ευανάγνωστο, ώστε να μην κουράζει τον αναγνώστη-εξεταστή.

Είναι απαραίτητη και επιβεβλημένη η χρήση προχείρου.

Στις ερωτήσεις θεωρίας πρέπει να απαντήσουμε αναλυτικά, δικαιολογώντας και αιτιολογώντας την επιλογή μας και την απάντησή μας.

Πρέπει να διαβάζουμε πολύ καλά τις εκφωνήσεις, ώστε να μην μας ξεφύγει κάτι. Για παράδειγμα, όταν ζητούνται οι τρόποι πειθούς, θα πρέπει να γράψουμε και τα μέσα πειθούς απαραιτήτως.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΑΝΤΛΟΥΜΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΥ ΣΑΣ ΠΑΡΑΤΙΘΕΝΤΑΙ:

Α) ΑΝ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ:

                    ΑΙΤΙΑ

1.       Πνευματικός και ψυχικός κόσμος του ατόμου

α. Έμφυτα στοιχεία (ένστικτα, τάσεις, προδιαθέσεις, καταβολές)

β. Ψυχικές δυνάμεις, ικανότητες (ύπαρξη ή έλλειψη)

γ. Ψυχική κατάσταση, διάθεση

δ. Παθολογικά (ασθένειες)

ε. Ελαττώματα, προτερήματα

2.       Κοινωνικός τομέας

α. Οικογενειακή ζωή.

β. Κοινωνικές σχέσεις, επικοινωνία με τον συνάνθρωπο, συναναστροφές

γ. Διάφορα κοινωνικά προβλήματα (π.χ. αστυφιλία, αποξένωση, ανεργία)

δ. Ανταγωνισμός, διακρίσεις, αδιαφορία για τους άλλους.

3.       Πνευματικός τομέας

Έλλειψη μόρφωσης, γνώσης, καλλιέργειας

4.       Ηθικός τομέας

α. Ηθικές αρχές που διέπουν τον άνθρωπο

β. Έντονη αμφισβήτηση και παραγνώριση βασικών αξιών

γ. Ηθική κρίση

δ. Αμοραλισμός (άρνηση αξιών)

5.       Θρησκευτικός τομέας

6.       Πολιτικός τομέας

α. Έλλειψη πολιτικής συνείδησης, συμμετοχής στα κοινά

β. Ιδεολογικός φανατισμός, προπαγάνδα, συνθηματολογία, δημαγωγία

γ. Φιλοδοξίες, προσωπικά συμφέροντα

7.       Υλικός – οικονομικός

α. Ανέχεια, φτώχεια, αθλιότητα

β. Πλουτομανία, απληστία, πλεονεξία, επιθυμία για εύκολο πλουτισμό

γ. Καταναλωτισμός, υλιστικό – ευδαιμονιστικό πνεύμα

δ. Οικονομική κρίση

ε. Ο τεχνολογικός χαρακτήρας της εποχής μας, δυσαρμονική ανάπτυξη ®ωφελιμιστική νοοτροπία.

8.       Φυσικό περιβάλλον

α. φυσικός πλούτος (ύπαρξη ή όχι)

β. Κλιματολογικές συνθήκες

γ. Επιδράσεις του στην όλη ψυχοσύνθεση του ατόμου

9.       Διεθνής χώρος

Η Διεθνής κατάσταση (προβλήματα, σχέσεις μεταξύ των κρατών, μεταξύ τους επιδράσεις, διεθνής πολιτική)

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ – ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

-          Τα αρνητικά τούτα συμπτώματα οφείλονται σε σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα…, σε καταστάσεις…

-          Εφόσον…, αφού…, δεδομένου ότι…, εξαιτίας…

-          Τις αιτίες του προβλήματος θα πρέπει να τις αναζητήσουμε στους τομείς (του πολιτισμού…), οι λόγοι ύπαρξης ανάγονται στο χώρο…/ εντοπίζονται στο…

-          Σπουδαίος ο ρόλος τ… στο φαινόμενο που εξετάζουμε / εξαιρετικής σημασίας είναι ο ρόλος τ…

-          Οι παράγοντες που συμβάλλουν στη διαιώνιση του προβλήματος….

-          Για την επικράτηση / ενίσχυση / ύπαρξη του φαινομένου ενοχοποιείται …/ θεωρείται υπεύθυνος / υπαίτιος…, συνυπεύθυνος…

-          Η συνύπαρξη των παραπάνω παραγόντων σε συνδυασμό με …συνδράμει / οδηγεί / συντρέχει

-          Σχέση αιτίας – αποτελέσματος / αιτιατού παρατηρείται μεταξύ… και του υπό εξέταση προβλήματος κ.α.

Β. ΑΝ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ:

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ – ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

ΩΦΕΛΕΙΕΣ – ΒΛΑΒΕΣ

ΣΗΜΑΣΙΑ – ΑΞΙΑ

1.       Πνευματικός και ψυχικός κόσμος του ατόμου

α. Λογικό, πνεύμα, διάνοια

β. Συναισθήματα

γ. Βούληση

δ. Ηθική υπόσταση

ε. Ψυχικά ιδιώματα

στ. Ένστικτα, τάσεις

ζ. Παράγοντας υγεία

2.       Κοινωνικός χώρος

α. Κοινωνικές σχέσεις

β. Κοινωνικά αγαθά (συνεργασία, αλληλεγγύη, ενότητα, ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα)

γ. Σχέση του φαινομένου (έννοιας) με τα κοινωνικά προβλήματα.

3.       Υλικός – οικονομικός χώρος 

α. Επάγγελμα, εργασία, οικονομικές δραστηριότητες

β. Υλικά αγαθά (δημιουργία, απόκτηση, απόλαυση)

γ. Εμπόριο, βιομηχανία, ναυτιλία…

δ. Τεχνολογία

ε. Οικονομική κρίση, καταναλωτισμός

4.       Πνευματικός χώρος

α. Παιδεία, μόρφωση, καλλιέργεια

β. Επιστήμη (ανάπτυξη, εφαρμογή, διάδοση)

γ. Τέχνες, γράμματα

5.       Ηθικός χώρος

α. Ηθική ανάπτυξη του ανθρώπου, πίστη σε υψηλές αξίες

β. Σωστή συμπεριφορά, ποιοτική βελτίωση, σεβασμός του συνανθρώπου, επικράτηση του καλού

γ. Σχέση του φαινομένου με τα προβλήματα ηθικής τάξης

6.       Πολιτικός χώρος

α. Πολιτική συνείδηση, συμμετοχή στα κοινά

β. Πολιτεύματα

γ. Ηγεσία – εξουσία

7.       Θρησκευτικός χώρος

8.       Φυσικό περιβάλλον

Σχέση του ανθρώπου με τη φύση (επικοινωνία, απομάκρυνση, βλαπτική επίδραση)

9.       Διεθνής χώρος

Διακρατικές σχέσεις (συνεργασία, αλληλεγγύη, ειρήνη – πόλεμος)

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ – ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

-          Όχι μόνο η ατομική / προσωπική πρόοδος / ευδοκίμηση / ευδαιμονία αλλά και η συλλογική ανέλιξη / πρόοδος…

-          Αποτέλεσμα / απόρροια / συνέπεια / επακόλουθο / συνεπακόλουθο της ύπαρξης / της παρουσίας του φαινομένου … είναι …

-          Το φαινόμενο αυτό συνεπάγεται…, από το φαινόμενο αυτό απορρέει…

-          Σε μεγάλη έκταση / σε μεγάλο βαθμό / σε πολλά πεδία της ζωής διαπιστώνονται τα αποτελέσματα…

-          Αξιοσημείωτη είναι η επιρροή…/ άξια λόγου…

-          Σημαντική πρόοδος / ανέλιξη μπορεί να επέλθει τόσο στον ατομικό όσο και στον κοινωνικό…

Γ. ΑΝ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ:

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΛΥΣΕΙΣ

1.       Ενημέρωση σχετικά με το πρόβλημα

2.       Συνειδητοποίηση του προβλήματος από τα άτομα και τους φορείς που μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην επίλυσή τους.

3.       Μετάβαση από το θεωρητικό στάδιο στο πρακτικό.

4.       Ενεργοποίηση της κοινωνίας ως συνόλου και ιδιαίτερα των υπεύθυνων φορέων. Λήψη μέτρων, διαμόρφωση νομοθετικού πλαισίου και προγραμματισμένες ενέργειες.

5.       Ενεργοποίηση του ατόμου στο προσωπικό του περιβάλλον, ανάλογα με τις δυνατότητές του και την όλη του προσωπικότητα.

6.       Παιδεία: ως εκπαίδευση, γνώση, πληροφόρηση αλλά και ως μόρφωση και ψυχοπνευματική καλλιέργεια.

7.       Οικογένεια: ο ρόλος της είναι ιδιαίτερα σημαντικός και για την πρόληψη και για την αντιμετώπιση προβλημάτων κυρίως με το διάλογο μεταξύ των μελών της.

8.       Κοινή διακρατική προσπάθεια, διεθνή συνεργασία, αλληλεγγύη.

9.       Εκκλησία = συμβολή στη διαμόρφωση αρχών και ηθικών αξιών.

10.   Μέσα μαζικής ενημέρωσης

11.   Ανθρωπιστική χρήση της Τεχνολογίας.

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ – ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

-          Σκόπιμο / αναγκαίο / απαραίτητο θεωρείται…/ καθίσταται / κρίνεται / είναι…

-          Για την εξάλειψη / άμβλυνση / αντιμετώπιση… επείγει να …? είναι επιτακτική ανάγκη να…

-          Προέχει να …/ επιβάλλεται / απαιτείται / χρειάζεται να …

-          Είναι χρέος να…/ βασική προϋπόθεση είναι…/ είναι χρήσιμο…/ είναι υποχρέωση να…

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ – ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΧΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Όταν θέλουμε να εκφράσουμε:

1.      ΑΝΤΙΘΕΣΗ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ

-          όμως…, από την άλλη πλευρά όμως…, αντίθετα…, μολονότι…, εντούτοις…, ενώ…,

-          ωστόσο…, μάλιστα…, έπειτα…, μολαταύτα…, εξάλλου…, αντίστροφα…, παρόλα αυτά

-          κι αν ακόμη…, έστω κι αν…, και όμως…, αλλά κ.α.

2.      ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ

-          ακόμα…, επίσης…, εξάλλου…, άλλωστε…, επιπρόσθετα…, επιπλέον…

-          παράλληλα…, συμπληρωματικά…, συγχρόνως…, ταυτόχρονα…

-          πέρα από αυτά…, εκτός από τα παραπάνω…,

-          όχι μόνο…αλλά και…, αξίζει να σημειωθεί / τονισθεί

-          ας μη ξεχνάμε…, θα ήταν παράλειψη να μην…, δεν πρέπει να αγνοηθεί …, δεν είναι δυνατόν να…

-          δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε επίσης τ…/ υπογραμμίσουμε /συνειδητοποιήσουμε…ή οφείλουμε να επισημάνουμε…

3.      ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

-          επομένως…, κατά συνέπεια…/ ως εκ τούτου… / κατ’ αυτόν τον τρόπο…

-          συνοψίζοντας…, συμπερασματικά επισημαίνουμε ότι…

-          από τα προηγούμενα / από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι…

-          αποδείχθηκε τεκμηριωμένα, με τις προαναφερθείσες παρατηρήσεις, ότι…

-          κοινής αποδοχής, λοιπόν, είναι η άποψη…, εκτίμησή μας είναι…

-          εν κατακλείδι, παρατηρείται…